Het konijn

Konijnen zijn slimme en sociale dieren die (afhankelijk van ras en daarbij behorende gezondheidsrisico's) zeker 8 tot 10 jaar kunnen worden. Op deze pagina vind je de nodige informatie om ervoor te zorgen dat je konijn gezond oud kan worden.

Algemeen

De officiële benaming van het konijn is Oryctolagus cuniculus wat letterlijk vertaalt naar haasachtige graver. De naam van het konijn geeft eigenlijk al weg dat het behoort tot de orde van de haasachtigen (Lagomorpha) en niet tot de orde van knaagdieren (Rodentia). Een konijn is dus geen knaagdier! 

Huisvesting

In het wild leven konijnen in grote groepen in gangenstelsels onder de grond. Konijnen zijn dus van nature groepsdieren. Onze tamme konijnen hebben deze behoefte nog steeds en kunnen het beste minimaal per 2 worden gehuisvest. Het beste koppel is een gecastreerde ram (man) met een gecastreerde voedster (vrouw), maar dit hangt ook van het karakter van het konijn af. 

Konijnen zijn actieve dieren en hebben daarom veel bewegingsvrijheid nodig. Het konijnenverblijf bestaat daarom het liefst uit een verblijf met uitloopmogelijkheid. Over de minimale afmetingen van het verblijf verschillen de meningen nog eens, maar qua grootte kan het eigenlijk niet groot genoeg. De afmetingen hangen natuurlijk ook af van het aantal konijnen dat in het verblijf zitten. Een veel gehanteerde afmeting is 2 vierkante meter per konijn ofwel 4 vierkante meter per koppel. Belangrijk bij het uitzoeken van het verblijf is dat de konijnen in het binnenverblijf minimaal drie hupsen opzij kunnen doen en rechtop op de poten kunnen staan en dat ze daarnaast het liefst 24/7 de mogelijkheid hebben om de uitloopmogelijkheid te kunnen betreden. Meestal geldt wel: hoe groter, hoe beter.

 

Het konijnenverblijf kan op verschillende manieren aangekleed worden, zoals een mandje waar ze in kunnen liggen of plateaus waar ze op kunnen springen. Op deze manier wordt het verblijf een ware thuis voor de konijnen. Echter zijn er een aantal accessoires cruciaal voor het perfecte konijnenverblijf. Dit zijn een huis om in te slapen, een zandbak om in te graven en een toilet om de behoefte op te doen. Want tja, konijnen poepen nu eenmaal. Heel veel. Gelukkig zijn de meeste konijnen ook zindelijk en kunnen ze aangeleerd worden om het op een speciaal toilet voor konijnen te doen. Het voordeel van het konijnentoilet is dat het dagelijks eruit gehaald kan worden om te legen. Zo blijft het verblijf langer fris en zijn buitenkonijnen in de zomer minder vatbaar voor myiasis


Konijnen kunnen zowel binnen als buiten gehuisvest worden. De plaats van het verblijf is bij beiden van belang. Zo mag het verblijf niet op de tocht, in de directe zon of bij een verwarmingselement staan. Ook mag het buitenverblijf niet vatbaar zijn voor regen- of sneeuwinval. Houdt vooral bij een buitenverblijf rekening met de eigen veiligheid van het konijn. Scherm het verblijf af zodat roofdieren er niet bij kunnen, maar ook dat de konijnen zelf niet uit de tuin kunnen ontsnappen. 

Vanwege weersomstandigheden zoals (extreme) kou of hitte kunnen konijnen niet heel het jaar door van binnen naar buiten en andersom worden verplaatst. De beste periode om de konijnen naar binnen of buiten toe te verhuizen is in het voorjaar, wanneer er ook geen vorst meer is en het temperatuurverschil van binnen naar buiten of andersom niet meer dan 10 graden is. Dit heeft te maken met de winter- en zomervacht van het konijn. Meer hierover staat in Knaagpraat.

Verzorging

Konijnen verzorgen lijkt niet zo moeilijk en dat hoeft het ook niet te zijn, maar ze hebben wel dagelijkse verzorging en aandacht nodig. Zo hebben konijnen iedere dag schoon water en voeding nodig. Naast het dagelijks legen van het konijnentoilet, zal het verblijf ook in het geheel wekelijks verschoond moeten worden. Dit zorgt voor een frisse leefomgeving voor de konijnen. 

 

Konijnen die gewend zijn om dagelijks aangehaald te worden, zullen hier uiteindelijk ook om gaan vragen. Mijns inziens behoort dagelijkse aandacht daarom ook bij de basis verzorging. Dit schept een band en zorgt ervoor dat gezondheidsproblemen of andere afwijkingen makkelijker en sneller geconstateerd kunnen worden. Te lange nagels zijn hier een voorbeeld van. De nagels van konijnen groeien het hele leven door. Tenzij er geen natuurlijke slijtage plaatsvindt (bijvoorbeeld door tegels), dan zullen deze geknipt moeten worden. Afhankelijk van het ras, hebben sommige konijnen ook vachtverzorging nodig. Met name langharige konijnen hebben eens in de 8 tot 12 weken een knipbeurt nodig. 

Voeding

In het wild voeden konijnen zich met name met allerlei soorten grassen, planten en kruiden. Het konijnendieet is dan ook heel vezelrijk en daar is de spijsvertering van het konijn op aangepast. Om aan alle voedingstoffen te komen die het konijn nodig heeft, eten konijnen een deel van de ontlasting op. Dit zijn niet de normale, ronde keutels die op een hoopje in het verblijf liggen, maar een soort trosje van zachte ontlasting en worden ook wel blindedarmkeutels of nachtontlasting genoemd. Deze ontlasting bevat belangrijke voedingsstoffen en wordt direct opgegeten. In principe zouden de blindedarmkeutels niet in het verblijf te vinden moeten zijn. Indien dit wel het geval is, kan het een medische oorzaak hebben of een voedingsgerelateerd probleem kunnen zijn. 
 
De bijzondere spijsvertering van het konijn zorgt ervoor dat tamme konijnen een aangepast dieet krijgen van 80% hooi aangevuld met 5% brokjes. De overige 15% wordt aangevuld met verschillende groenten en/of kruiden. Dit houdt in dat volwassen konijnen onbeperkt hooi mogen krijgen, maar wel minimaal de grootte van hun lichaam aan hooi moeten nuttigen. Daarnaast wordt voor brokjes de regel 20 gram per kg lichaamsgewicht per dag bij konijnen aangehouden. Ook kruiden mogen maar beperkt gegeven worden, namelijk 5 gram per kg lichaamsgewicht per dag. Dit heeft te maken met de functie van de kruiden. Voor groenten is dit 50 tot 100 gram per kg lichaamsgewicht per dag. Uiteraard moet de hoeveelheid groente langzaam opgebouwd worden indien het konijn het niet gewend is. Dit is vooral het geval bij jonge konijnen. Begin met een klein stukje groente ter grootte van een postzegel en bouw dat langzaam op. Daarnaast hebben jonge konijnen een andere voedingsbehoefte omdat ze in de groei zijn. Afhankelijk van het ras, gezondheid of groeistadium mogen brokjes tot een leeftijd van ongeveer 6 maanden onbeperkt gegeven worden. Let hierbij goed op of het hooi goed gegeten wordt om voedingsproblemen te voorkomen.

 

Ook is het goed om te letten welke soort brokjes gegeven worden. Gemengde brokjes staan er om bekend dat het selectief eten veroorzaakt. Het konijn kiest dan alleen de lekkerste brokjes uit en krijgt zo niet alle voedingsstoffen binnen die het nodig heeft. In dat geval kan er beter gekozen worden voor een zogenaamde "All-in-one" brok waarbij alle voedingsstoffen in één brokje zit. Het maakt het eten voor het konijn in sommige gevallen minder aantrekkelijk. In de natuur zijn konijnen het grootste gedeelte van de tijd bezig met het zoeken naar voedsel. Om het konijn bezig te houden zouden de brokjes ook op een andere manier aangeboden kunnen worden. Door het bijvoorbeeld te verstoppen in het hooi of in een voerspelletje is het konijn langer bezig met het zoeken naar voedsel.

Het konijn als huisdier

Konijnen zijn schemerdieren en zijn hierdoor het meest actief tijdens de ochtend- en avonduren. Overdag rusten konijnen graag. Hoewel het een onbelangrijk gegeven lijkt, is het wel degelijk belangrijk om rekening mee te houden. Voeder- en speelmomenten zullen aan het dag- en nachtritme van de konijnen aangepast moeten worden. De mate van activiteit van de konijnen hangt onder andere af van het ras, leeftijd en gezondheid van de konijnen. 

Een konijn erbij?

Overweeg eens een dierenasiel. Veel konijnen wachten op een nieuw baasje. Klik hier voor een overzicht met alle konijnenasielen in Nederland.


Meer weten over konijnen? 

Heb je na het lezen (nog meer) interesse gekregen in het houden van konijnen? Houdt dan de blog van Knaagvraag in de gaten voor handige tips en informatieve artikelen of neem contact op via info@knaagvraag.nl